Bitkiler Alemi
Bitkiler Alemi
BİTKİLER ALEMİ
- Bitkilerde diğer canlılar gibi oldukça geniş çeşitliğe sahip canlılardır.
- Metrelerce uzanan ağaçlar, yüzyıllık dev çınarlar, suda yaşayanlar ya da su mercimeği gibi boncuk kadar olanları vardır.
- Büyük bir kısmı kloroplast taşıdığı için kendi besinlerini kendileri üretebilir.
- Çok az sayıda da olsa tam parazit bitki türleri ise kloroplast taşımaz. Dolayısıyla da fotosentez yapamazlar. Örneğin; Canavar otu, Küsküt gibi.
Dikkat Et !
♦Bir canlının fotosentez yapabilmesi için “KLOROFİL” pigmenti olması ŞARTTIR.
♦Fotosentez yapabilmek için “Kloroplast organeli” şart DEĞİLDİR.
UNUTMA !
Bitkilerin Genel Özellikleri
1- Çok hücreli, ökaryot canlılardır.
2- Kloroplast organeli ve bu organelde klorofil pigmenti bulunur.
3- Fotoototrofturlar. Yani fotosentez yaparlar. Karasal yaşamın oksijen ve besin kaynağıdırlar.
4- Bazı çeşitleri parazittir. (Bitkilerde yarı parazit ve tam parazit olanlar vardır. Tam parazit bitkiler fotosentez yapamaz.)
5- Selüloz içeren hücre çeperleri vardır.( Hücre çeperleri olduğu için endositoz yapamazlar.)
6- Depo polisakkaritleri nişastadır. ( Yani glikozun fazlasını nişastaya çevirerek depolarlar.)
7- Toprağa bağlı olduklarından aktif olarak hareket etmezler.
8- Sinir sistemleri ve duyu organları yoktur.
9- Büyümeleri sınırsızdır.
10- Eşeyli, eşeysiz ile üreyebilirler. (Basit yapılı bitkilerde çoğalma sporlar oluşturarak metagenez (döl değişimi) ile olurken; gelişmiş bitkilerde tohum ile eşeyli, vejetatif üreme çeşitleri ile eşeysiz olur.)
- Tohumsuz bitkiler, otsu olup tohum oluşturamazlar. Spor oluşturarak metagenez ile ürerler.
- Tohumlu bitkiler ise otsu ya da odunsu olabilirler. Tohum oluşturarak eşeyli ürerler.
BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI
Bitkilerde Toprak Üstü ( Sürgün) ve Toprak Altı ( Kök) olmak üzere iki sistem vardır .
Bunlar:
1- Sürgün Sistemi : Toprak Üstü Organ Sistemine Sürgün Sistemi denir.
2- Kök Sistemi : Toprak Altı Organ Sistemine Kök Sistemi denir.
1- SÜRGÜN SİSTEMİ ( Toprak Üstü Yapılar )
- Gövde ve dallardan meydana gelir.
- Dallar üzerinde çiçek, meyve, yapraklar ve tomurcuklar bulunur.
- Tomurcuklar farklılaşarak yeni dallar , yapraklar ve çiçekleri oluşturur.
2- KÖK SİSTEMİ ( Toprak Altı Yapılar )
- Bitkiyi toprağa bağlayarak bitkinin topraktan su ve mineral almasını sağlar.
- Köklerin büyümesi meristem doku ile olur.
EK BİLGİ !
Bitkinin Toprak Üstü (Sürgün) Kısımları
1- Gövde ve Dallar:
1- Bitkide boy, yüzey alanı ve kütle artışına imkan sağlar.
2- Köklerden alınan su ve mineralleri yapraklara, yapraklarda oluşan organik bileşikleri de bitkinin diğer bölümlerine taşır. (Madde iletimini sağlar.)
3- Yaprak, çiçek ve meyveleri taşır.
4- Bitkiye diklik ve desteklik sağlar.
5- Eşeysiz üremeyi sağlar. (Vejetatif üremeyi sağlar.)
6- Bazı gövdeler besin depo eder (toprak altında kalan yumru gövde gibi. Örneğin; patates, ya da su depolayan gövdeler. Örneğin; kaktüs gövdesi gibi.) ve fotosentez ( toprak üstünde kalan yeşil otsu gövdeler gibi) de yapabilir.
Not !
♦Bitkilerde madde iletimlerini sağlayan iletim demetleri vardır. Bunlar:
1- Ksilem ( odun ) iletim demeti: İnorganik besinleri ( su ve mineralleri) köklerden alarak yapraklara ve diğer üst kısımlara taşıyan iletim demeti.
2- Floem ( soymuk ) iletim demeti: Yapraklarda fotosentez sonucu oluşmuş organik besinleri bitkinin diğer üst kısımlara taşıyan iletim demeti.
Not !
- Gövde genellikle toprak üstünde bulunur.
- Ancak bazı bitkilerde özelleşmiş toprak altı gövdeler de bulunabilir.
Bitkilerde Çeşitli İşlevleri Üstlenmiş Farklılaşmış Gövdeler :
1- Stolon (sürünücü gövde):
- Toprak üstü yatay ince gövdedir. Örnek; Çilek.
2- Rizom:
- Toprak altı yatay gövdelerdir. Stolona göre daha kalındır. Örnek Ayrık otu.
3- Yumru gövde:
- Rizomların şişkinleşmesi ile oluşmuş toprak altı depo gövdeleridir. Örnek ; Patates, yer elması.
4- Soğan (Yassı gövde):
- Şişkinleşmiş yapraklardan oluşmuş toprak altı depo gövdeleridir. Örnek; Lale, soğan, sarımsak.
5- Sarılıcı gövde:
- Özel uzantıları ile bitkinin başka bir yere tutunarak büyümesini sağlayan gövdelerdir. Örnek; Sarmaşık.
DİKKAT ET !
⇒Tüm bitkilerde iletim demetleri bulunmaz.
- İletim demetleri bulunduran bitkilere: Damarlı Bitkiler denir.
- İletim demetleri bulundurmayan bitkilere: Damarsız Bitkiler denir.
NOT:
♦Damarsız bitkilerde su ve diğer maddeler bir hücreden diğerine difüzyon ve osmoz yoluyla aktarılır.
2- Yaprak:
1- Yapraklar fotosentez yaparak bitkinin beslenmesini sağlar.
2- Yapraklar şekil ve büyüklük bakımından farklılık gösterir. Bu farklılık sınıflandırmada kullanılan önemli bir özelliktir.
3- Çoğu kara bitkisinde yaprakların üzeri saydam ,pürüzsüz ve kaygan bir tabaka ile kaplıdır. Bu tabakaya ” Kütikula Tabakası ” denir. Salgılanan kütin maddesi ile mumsu bir yapısı olan kütikula tabakası yaprağı dış etkilerden ve su kaybından korur. Özellikle kurak bölgelerde yaşayan bitkilerde su kaybını önlemek için Kütikula tabakası kalındır.
4- Yapraklara bulunan bir diğer özellikle ‘’Stoma ‘’ denilen gözeneklerdir.
Stomalar:
- Canlı ve kloroplastlı hücrelerden oluşur. Fotosentez yapar.
- Terlemeyi sağlar. ( Suyun su buharı şeklinde atılması)
- Gaz alış verişini sağlar. Açılıp kapanabilir.
- Nemli bölgelerde yaprağın üst yüzeyinde ve çok sayıda, kurak bölgelerdeki bitkilerde ise yaprağın alt yüzeyinde ve az sayıdadır.
3- Çiçek:
- Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve oluşumu çiçek yapısında meydana gelir.
- Eşeyli üreme organıdır.
- Mayoz bölünme ve döllenme olayları ile tohum oluşumu burada gerçekleşir.
- Çiçek sapının ucunda çiçek tablası olarak bilinen genişlemiş bir yapı yer alır.
Çiçeğin, dıştan içe doğru kısımları;
1- Çanak Yapraklar,
2- Taç Yapraklar,
3- Erkek Organ,
4- Dişi Organdan Oluşur.
ÇİÇEK TABLASI:
1- Çiçeğin üreme organlarını taşır.
2- Üremeye doğrudan katılmaz.
ÇANAK YAPRAK (Kaliks):
1- Çiçeğin en dışında yer alan, çoğunlukla yeşil renkte olan ve tomurcuk halindeyken iç kısımdaki organları korumakla görevli kısım olup, bitkilerde fotosentez YAPABİLİR.
2- Üremede görevi yoktur.
3- Çanak yaprakların her birine ‘’Sepal’’ denir.
TAÇ YAPRAK (Korolla):
1- Genellikle renkli ve kokulu tek ya da birkaç sıralı yapraklardır.
2- Böcekleri ve diğer tozlaştırıcıları kendine çekerek tozlaşmaya yardımcı olur.
3- Ayrıca iç kısımlardaki yapıları da korur.
4- Fotosentez YAPMAZ.
5- Taç yaprakların her birine ‘’Petal’’ denir.
6- Bol miktarda kromoplast ve Golgi bulundurur.
TOHUM:
⇒Tohumların bir çoğu önemli besin kaynağımızı oluşturmaktadır. Örneğin; fasulye, mısır, nohut bitkinin tohum kısımlarıdır.
Tohumun Kısımları:
- Tohum kabuğu: Tohumu sarar, dış etkilerden korur. Çimlenme sırasında suyla şişerek patlar.
- Embriyo: Zigotun bölünüp çoğalmasıyla oluşur. Bitkinin küçük bir taslağıdır. Kök, gövde ve yaprak taslaklarını içerir.
- Çenek ( besi doku ) : Embriyoya bağlı besin deposudur. Çimlenme sırasında embriyonun beslenmesini sağlar.
Bitkiler tohum bulundurup bulundurmamalarına göre temel olarak ikiye ayrılır;
1- Tohumlu bitkiler.
2- Tohumsuz bitkiler.
Bitkinin Toprak Altı (Kök) Kısımları
1-Kök:
- Genellikle karasal ortam bitkilerinde bulunan bitkiyi toprağa bağlayan organa Kök denir.
Kök Organının Temel Görevleri Şunlardır:
1- Kök bitkinin toprağa tutunmasını sağlar.
2- Su ve minerallerin topraktan alınmasını sağlar.
3- Organik besin maddelerini depolayabilir. Örnek: Havuç.
4- Bitki için gerekli bazı bitkisel hormonlar (sitokinin ve giberellin) salgılar.
5- Gaz alışverişi yapar.
♦Bitkilerde iki çeşit kök bulunur. Bunlar:
1- Kazık kök
2- Saçak kök
1- Kazık Kök:
- Ana kök iyi gelişmiş, kalınlaşmış ve toprağın içine doğru uzamıştır.
- Yan kökler ise ana köke bağlıdır ve az gelişmiştir.
- Kazık kökte besin depolanabilir.
- Çift çenekli ( dikotiledon) bitkilerde kazık kök bulunur.
Örnek: Bazı otsu bitkiler (Ebegümeci, fasulye, havuç, lahana, bakla, bamya, gelincik gibi ) ve odunsu bitki kökleri örnektir.
2- Saçak Kök:
- Gövdenin kökle birleştiği yerden hemen hemen aynı uzunlukta çok sayıda yan kökün oluşturduğu köklerdir.
- Saçak kökte, ana kök iyi gelişmemiştir veya hiç yoktur. Köklerin uzunlukları yaklaşık aynıdır.
- Erozyonun önlenmesinde etkilidir.
- Tek çenekli( Monokotiledon) bitkilerin kökleri saçak köktür.
Örnek: Soğan, buğday, çuha çiçeği, mısır, çilek, arpa, pırasa gibi otsu bitkilerin kökleri örnektir.
Bitkilerin Çeşitleri:
Bitkiler, genel olarak üç gruba ayrılır. Bunlar:
1- Damarsız Tohumsuz Bitkiler
2- Damarlı Tohumsuz Bitkiler
3- Damarlı Tohumlu Bitkiler
a. Açık Tohumlu Bitkiler.
b. Kapalı Tohumlu Bitkiler.
♦Genel olarak tohumsuz ( çiçeksiz) bitkilerin özellikleri şu şekilde özetlenebilir;
1)Üreme organı olarak çiçek bulunmaz. Tohum oluşumu görülmez.
2)Üreme, sporlarla eşeysiz olarak gerçekleşir.
3)Metagenez görülür.
Hatırlatma:
Metagenez (döl almaşı) bütün bitkilerde ortaktır. Metagenez, bir canlının yaşam döngüsünde çok hücreli haploit (n) evreyi çok hücreli diploit (2n) evrenin takip etmesidir. Bitkilerde basitten gelişmişe doğru gidildikçe haploit evre kısalır diploit evre uzar. (Metagenez üreme; eşeyli ve eşeysiz üremenin peş peşe gerçekleştiği üreme çeşidir.)
1- Damarsız Tohumsuz ( Çiçeksiz) Bitkiler
- İletim doku bulundurmazlar. ( Ksilem ve floem demetleri bulunmaz.)
- Besinlerin iletimi difüzyon ve osmoz ile sağlanır.
Örneğin; Ciğer otu, kara yosunu gibi.
Damarsız Tohumsuz Bitkilerin Genel Özellikleri Şunlardır:
1) İletim demeti yoktur. ( Ksilem ve floem demetleri bulunmaz.)
2) Besinlerin iletimi difüzyon ve osmoz ile sağlanır.
3) Metagenezle üreme gözlenir.
4)Genellikle nemli yüzeylerde yaşarlar.
5)Gerçek kök , gövde ve yaprakları yoktur.
6)Gerçek kök olmadığı için toprağa Rizoit denilen yapılarla tutunurlar. Topraktaki su ve mineralleri bu Rizoit denilen kök benzeri yapılarla alırlar.
7) Monoploit (n) evre, diploit (2n) evreden daha uzundur.
Not:
- Bitkilerin gelişmişlik düzeyi arttıkça diploit evrenin uzunluğu da artış̧ gösterir.
NOT !
Bitkiler metagenez süreci şu şekilde gerçekleşir:
- Sporofit diploittir (2n). Sporofitlerde spor kesesi bulunur.
- Spor keselerinde spor hücreleri oluşur.
- Spor hücreleri mitoz bölünmeler geçirip gelişerek gametofit (n) formunu oluşturur.
- Gametofit dişi ve erkek gametleri (n) oluşturur.
- Dişi ve erkek gametler döllenerek 2n durumuna sahip (diploit) zigotu oluşturur.
- Mitoz bölünmeler geçiren zigot sporofiti (2n) oluşturur.
Damarsız Tohumsuz Bitki Örnekleri
2- Damarlı Tohumsuz ( Çiçeksiz) Bitkiler
- İletim dokuları bulunur. ( Ksilem ve floem demetleri bulunur.)
Örneğin; Eğrelti otu, At kuyruğu, Kibrit otu gibi.
Damarlı Tohumsuz Bitkilerin Genel Özellikleri Şunlardır:
1) İletim demeti vardır.
2)Sporla çoğalır. Metagenezle üreme gözlenir.
3)Gerçek kök , gövde ve yaprakları bulunur.
4)Çiçeksiz bitkilerdir. Tohum oluşturamazlar.
5)Ilık ve nemli bölgelerde yaşar. Rizom adı verilen toprak altı gövdelere sahiptir.
6)Diploit (2n) evre, monoploit (n) evreden daha uzundur.
7)Damarlı tohumsuz bitkiler, damarsız tohumsuz bitkilerden daha gelişmiştir.
3- Damarlı Tohumlu ( Çiçekli) Bitkiler
Genel özellikleri:
- İletim demetleri vardır.
- Tohum oluşumu görülür.
- Gerçek kök, gövde ve yaprakları vardır.
- Üreme organı çiçektir ve çiçek eşeyli üremeyi sağlar.
- Damarlı tohumlu bitkiler iki grup altında incelenir.
a- Açık Tohumlu Bitkiler
b- Kapalı Tohumlu Bitkiler
a- Açık Tohumlu Bitkiler:
1- Odunsu bitkilerdir. (Çoğunlukla ağaç, ağaççık ya da çalı biçiminde bitkilerdir. Otsu formları yoktur.)
2- Çok çeneklidirler.
3- İğne yapraklıdır. Genellikle yapraklarının tamamını birden dökmediği için dört mevsim yeşil kalabilir.
4- Çok yıllıktır ve yaprakları çoğunlukla iğnemsi olmakla beraber pulsu, yelpaze, şeritsi ya da tüysü tipte yapraklı olanları da vardır.
5- Gerçek çiçekleri yoktur. Meyveleri yoktur.
6- Eşeyli üreme gözlenir. ( genellikle rüzgar ile tozlaşma gerçekleşir.)
7- Soğuk kış şartlarına dayanıklı bitkilerdir.
8- Tohum meyve içinde değil, kozalak yapraklarının altında, açıkta bulunur.
Örnek: Açık tohumluların en iyi bilinen grubu ‘’ kozalaklı bitkilerdir.’’ Çam, ardıç, ladin, köknar, sedir, servi gibi…
b- Kapalı Tohumlu Bitkiler:
♦Kapalı tohumlu bitkiler açık tohumlu bitkilerden daha gelişmiştir.
1-Yapıları bakımından yeryüzünün en gelişmiş bitkileridir.
2- Gerçek çiçek, meyve ve tohumları vardır.
3-Tohum, yumurtalık ( ovaryum) içinde yer alır. Yumurtalık gelişerek meyveyi oluşturur. Tohum, meyve tarafından korunur
4- Kapalı tohumlu bitkilerin bazılarında kısın yaprak dökme olayı gerçekleşir.
5- Bazı kapalı tohumlu bitkiler tek, bazıları ise çok yıllık olabilmektedir.
6- Kök yapısı da bitkiye göre farklılık göstermektedir.
7- Çift döllenme görülür. Endosperm ( besi doku) ‘’ 3n’’ kromozomludur.
8- Tohumdaki çenek sayısına göre tek çenekli ve çift çenekli olarak ikiye ayrılır. (Çenek: Embriyonun bir kısmını oluşturan, bazı bitkilerde besin deposu görevini yapan ve ilk oluşan yapraklara çenek denir.)
Tohumlu Bitkiler | Tohumsuz Bitkiler |
Tohum, çiçek ve meyve oluşturabilirler. | Tohum, çiçek ve meyve oluşmaz. |
Eşeyli ve eşeysiz üreyebilirler | Metagenez ile ürerler. |
Hepsi damarlı yapıdadır. | Damarlı ve damarsız çeşitleri vardır. |
Gerçek kök, gövde ve yaprakları vardır. | Bazılarında Gerçek kök, gövde ve yaprak bulunmaz. |
Bitkilerin Biyolojik ve Ekonomik Önemi:
1- İnorganik maddelerden organik besin maddelerini oluşturarak, heterotrof canlıların temel besin kaynağını oluştururlar.
2- Yaptıkları fotosentez sonucu açığa çıkan oksijeni, atmosfere vererek atmosferin oksijen ihtiyacının büyük bir kısmını karşılarlar.
3- İnsanlar için hem besin hem de barınak kaynağı olurlar.
4- Çeşitli ilaçların üretiminde bitkiler kullanılır.
5- Tekstil ve kağıt sanayinde kullanılan bitki türleri vardır.
6- Odunsu gövdeye sahip bitkiler kereste yapımında kullanılır.
KONU TARAMA
Soru: 1. Eşeyli üremeyle çoğalan otsu bir çiçekli bitkiyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Açık tohumlu olabilir.
B) Tek çenekli olabilir.
C) Üremelerinde çifte döllenme görülür.
D) Yaprakları paralel damarlı olabilir.
E) Tohumlarında endosperm bulunur.
Cevap:1. A
Açıklama:
A) Açık tohumlu olabilir. Yanlış. (Açık Tohumlu bitkiler, çoğunlukla ağaç, ağacık ya da çalı biçiminde odunsu gövdeye sahip bitkilerdir. Otsu formları yoktur. Dolayısıyla eşeyli üreyen otsu gövdeli bitki açık tohumlu olamaz.)
B) Tek çenekli olabilir. Doğru.
C) Üremelerinde çifte döllenme görülür. Doğru.
D) Yaprakları paralel damarlı olabilir. Doğru.
E) Tohumlarında endosperm bulunur. Doğru.
Soru: 2. Aşağıdakilerden hangileri bitkiler ve öglenanın ortak özelliklerinden değildir?
I. CO2 özümleyebilme.
II. Aktif hareket edebilme.
III. Kloroplast taşıma.
IV. Tek hücreli olma.
V. Ökaryot hücre yapısına sahip olma.
A) Yalnız V B) I ve II C) II ve IV D) lI, IV ve V E) I, III ve V
Cevap:2. C
Açıklama:
I. CO2 özümleyebilme. Ortaktır. ( Her ikisi de CO2 özümleyerek fotosentez yapar.)
II. Aktif hareket edebilme. Ortak değildir. ( Sadece kamçılı protista örneği olan öglena sahip olduğu kamçı sayesinde aktif hareket eder.)
III. Kloroplast taşıma. Ortaktır. ( Her ikisi de yapılarında kloroplast organeline sahiptir.)
IV. Tek hücreli olma. Ortak değildir. ( Sadece kamçılı protista örneği olan öglena ek hücrelidir.)
V. Ökaryot hücre yapısına sahip olma. Ortaktır. ( Her ikisi de ökaryot yapıdadır.)
Soru: 3. Aşağıdakilerden hangileri hem mantarlar hem de bitkiler aleminde yer alan canlılara ait özelliklerdendir?
I. Gerçek kök , gövde ve yapraklara sahip olma.
II. Hücre çeperi bulundurma.
III. Ototrof beslenme.
IV. Bir hücreli üyelere sahip olma.
V. Su ve mineral ihtiyacını topraktan karşılama.
VI. Mikoriza denilen ortak yaşam şeklini oluşturma.
A) I, II, IV ve VI B) I, II ve III C) II, III ve V D) II, V ve VI E) I, III ve IV
Cevap:3. D
Açıklama:
I. Gerçek kök , gövde ve yapraklara sahip olma. Ortak değildir. (Bitkilere görülebilen özelliklerdir. Mantarlarda görülmez.)
II. Hücre çeperi bulundurma. Ortaktır. ( Her ikisinde de hücre çeperi vardır. Bitkilerin selüloz mantarların kitin yapılı hücre çeperleri vardır.)
III. Ototrof beslenme. Ortak değildir. ( Sadece bitkilere görülebilen özelliklerdir. Mantarlarda saprofit , parazit gibi heterotrof beslenme görülür.)
IV. Bir hücreli üyelere sahip olma. Ortak değildir. ( Sadece mantarların tek hücreli ( Bira mayası ) ve çok hücreli olabilir. Bitkiler sadece çok hücrelidir.)
V. Su ve mineral ihtiyacını topraktan karşılama. Ortaktır. (Bitkiler kökleriyle, mantarlarda miselyumları ile su ve mineralleri topraktan alırlar.)
VI. Mikoriza denilen ortak yaşam şeklini oluşturma. Ortaktır. (Mikoriza; mantar hifleri ile bitki kökleri arasındaki mutualist birlikteliktir. Mantar hifleri bitki köklerinin emilim yüzeyini artırır. Bitkinin su ve mineral alımını kolaylaştırır. Hifler ise kök hücrelerinden besin temin eder.)
Soru: 4. Bitkiler aleminde yer alan canlılar için aşağıdaki özelliklerden hangisi ortak değildir?
A) Selüloz yapılı hücre çeperi.
B) Nişasta depolama.
C) CO2 özümlemesi yapma.
D) İletim demeti bulundurma.
E) Ökaryot hücre yapısına sahip olma.
Cevap:4. D
Açıklama:
A) Selüloz yapılı hücre çeperi. Ortaktır.
B) Nişasta depolama. Ortaktır.
C) CO2 özümlemesi yapma. Ortaktır.
D) İletim demeti bulundurma. Ortak değildir. ( İletim demeti olmayan ‘’Damarsız tohumsuz bitkiler’’ vardır.)
E) Ökaryot hücre yapısına sahip olma. Ortaktır.
Soru: 5. Aşağıdakilerden hangisi açık tohumlu bitkilerin özelliklerden biri değildir?
A) Kazık köke sahip olma.
B) Gövdede kambiyum bulundurma.
C) Rüzgarla tozlaşma.
D) Eşeyli üreme.
E) Meyve oluşturma.
Cevap:5. E
Açıklama:
A) Kazık köke sahip olma. Doğru.
B) Gövdede kambiyum bulundurma. Doğru.
C) Rüzgarla tozlaşma. Doğru.
D) Eşeyli üreme. Doğru.
E) Meyve oluşturma. Yanlış. ( Açık tohumlu bitkilerde meyve oluşumu gözlenmez. Gerçek çiçekleri yoktur. Açık tohumlu bitkilerin deyince ilk akla gelecek kozalaklı bitkilerdir. Çam, Selvi gibi.)
Soru: 6. Kapalı tohumlu bitkilerde aşağıda verilen olaylardan hangileri görülür?
I. Kozalak oluşumu
II. İletim demeti bulundurma
III. Çift döllenme
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve lI E) II ve III
Cevap:6. E
Açıklama:
I. Kozalak oluşumu. Görülmez. ( Açık tohumlularda görülür.)
II. İletim demeti bulundurma. Görülür.
III. Çift döllenme. Görülür. (Çift döllenme görülür. 1. döllenme sonucu zigot oluşur. 2. Döllenme sonucu tohuma besin sağlayacak olan endosperm ( besi doku) oluşur. )
Soru: 7. Evrimsel gelişmişlik düzeyine göre aşağıdaki bitki türlerinden hangisi diğerlerine göre daha gelişmiştir?
A) Buğday B) Fasulye C) Çam D) Eğrelti otu E) Kara yosunu
Cevap:7. B
Açıklama:
•Tohumlu bitkiler tohumsuz bitkilere göre daha gelişmiştir. ( Tohumsuz bitkiler arasında da damarlı tohumsuz olanlar damarsız tohumsuz olanlara göre daha gelişmiştir.)
•Tohumlu bitkiler içinde; Kapalı tohumlu bitkilerde açık tohumlu bitkilere göre daha gelişmiştir.
•Kapalı tohumlular içinde de; Çift çenekli bitkilerde tek çenekli bitkilere göre daha gelişmiştir.
A)Buğday. Tek çenekli bitkidir.
B) Fasulye. Çift çenekli bitkidir.
C) Çam. Açık tohumlu bitkidir.
D) Eğrelti otu. Damarlı Tohumsuz bitkidir.
E) Kara yosunu. Damarsız Tohumsuz bitkidir.
Soru: 8. Yandaki tabloda bitkiler aleminde yer alan X, Y, Z canlılarının bazı özellikleri verilmiştir.
Buna göre; X, Y, Z bitki türleri ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangileri doğrudur?
I. X bitkisinin gövdesinde iletim demetleri düzenli sıralanmıştır.
II. Y bitkisi ‘’spor’’ ile ürer.
III. Z bitkisi, çok çeneklidir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap:8. C
Açıklama:
I. X bitkisinin gövdesinde iletim demetleri düzenli sıralanmıştır. Doğru. ( X, tabloya göre kapalı tohumlu ve çift çenekli olduğundan doğrudur.)
II. Y bitkisi ‘’spor’’ ile ürer. Doğru. ( Y ‘ nin, tabloya göre damarlı tohumsuz bitki olduğu anlaşılıyor. Damarlı tohumsuz bitkiler sporla üreme yapar. )
III. Z bitkisi, çok çeneklidir. Yanlış. ( Z’ nin, tabloya göre damarsız tohumsuz bitki olduğu anlaşılıyor. Damarsız tohumsuz bitkilerde çenek hiç yoktur. Ayrıca tabloda zaten çift çenekli yapı yok olarak söylenmiş. )
Soru: 9. Bitkilerde kök aşağıda verilen görevlerden hangilerini yapar?
I. Bitkiyi toprağa bağlama.
II. CO2 özümleme.
III. Besin depolama.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap:9. D
Açıklama:
I.Bitkiyi toprağa bağlama. Yapar.
II.CO2 özümleme. Yapmaz. ( Bu fotosentez yapan kısımların görevidir.)
III. Besin depolama. Yapar. ( Örneğin, havuç bitkinin köküdür. Aynı zamanda besin depolanır.)
Hatırlatma:
Kök Organının Temel Görevleri Şunlardır:
1- Kök bitkinin toprağa tutunmasını sağlar.
2- Su ve minerallerin topraktan alınmasını sağlar.
3- Organik besin maddelerini depolayabilir. Örnek: Havuç.
4- Bitki için gerekli bazı bitkisel hormonlar (sitokinin ve giberellin) salgılar.
5- Gaz alışverişi yapar.
KONU BİTTİ.
Bir yanıt yazın