Ekosistemde Madde ve Enerji Akışı
Ekosistemde Madde ve Enerji Akışı
EKOSİSTEMDE MADDE ve ENERJİ AKIŞI
- Ekosistemin canlı ve cansız unsurları arasında enerji akışı ve madde döngüsü (su, karbon, azot döngüsü gibi) gerçekleşir.
- Madde döngüleri sayesinde yeryüzünde bulunan doğal zenginlikler tekrar tekrar kullanılırken, ekosistemdeki enerji ısı enerjisi olarak çevreye verilir.
- Ekosistemdeki madde ve enerji akışının dengede olması üretici, tüketici ve ayrıştırıcılar tarafından sağlanır.
- Tüm Dünya’nın enerji kaynağı Güneş’tir.
- Üreticiler Güneş’ten aldığı enerji kullanarak beslenmek için ihtiyaç duydukları organik maddeleri üretirler.
- Ekosistemdeki tüm madde ve enerji akışı üreticilerden tüketicilere doğrudur.
- Üreticilerle beslenen tüketiciler ve bu tüketiciler beslenen diğer tüketiciler, beslenme yoluyla enerji ve maddeleri kendi bünyesine alır ve bu şekilde madde ve enerji akışı gerçekleşir.
- Ayrıştırıcılar, ekosistemdeki tüm canlıların ölü ve organik atıklarıyla beslenerek enerji ve madde döngüsünden yararlanır.
- Ayrıca ayrıştırıcılar aldıkları bu madde ve enerjiden , döngünün devamı için gerekli inorganik maddeleri üreterek tekrar üreticiler tarafından kullanılmasını ve böylece döngünün devamını sağlamış olurlar.
- Ayrıştırıcılar dahil tüm canlılar aldıkları enerjinin bir kısmını “ ISI ENERJİSİ ” olarak tekrar dış ortama verirler.
UNUTMA !!!
1-Üretici canlılar; fotosentez ile güneş enerjisini organik besinlerde depolanır.
2-Depolanan bu enerji beslenme ilişkisine bağlı olarak üreticilerden tüketicilere doğru aktarılır.
3-Sadece üreticilerle beslenen canlılara birincil tüketici,
birincil tüketicilerle beslenenlere ikincil tüketici denir.
Birincil tüketiciler, otçul (herbivor);
İkincil tüketiciler ise etçildir (karnivor).
4- Ayrıca etçiller üzerinden beslenen tüketiciler de vardır; bunlara üçüncü dereceden tüketiciler denir.
5- Ayrıştırıcılar, ekosistemdeki tüm canlıların kalıntılarını ayrıştırmak suretiyle tekrar ekosisteme kazandıran bir bağlantı noktası gibi iş görür.
6- AYRIŞTIRICILAR AZALDIĞINDA YA DA YOK OLDUĞUNDA BU BAĞLANTI KOPACAĞINDAN DİĞER CANLILARIN DAĞILIMI DA ETKİLENMİŞ OLUR.
BESİN ZİNCİRİ
- Besin ve enerjinin üretici, tüketici ve ayrıştırıcı canlılara aktarım zinciri, besin zinciri olarak tanımlanır.
- Ekosistemin çeşidine göre besin zincirleri KARASAL ya da SUCUL olabilir.
NOT !
Plankton:
Denizlerde ve tatlı sularda, suyun hareketi ile pasif olarak sürüklenen küçük organizmalara “ PLANKTON “ denir.
FİTOPLANKTON ( Bitkisel plankton);
Suda yaşayan tek hücreli fotosentez yapabilen üreteci canlılardır.
Örneğin; Mikroskobik alg ve siyanobakteriler, fitoplanktontur.
ZOOPLANKTON ( Hayvansal plankton);
Pek çok mikroskobik olanlar dahil, serbest yüzen hayvanlara zooplankton adı verilir . Zooplanktonlar , fitoplanktonlarla beslenir.
- Besin zincirinin ilk basamağında bulunan canlılar genellikle fotosentetik olan üreticilerdir.
- Besin zincirinde üreticilerle beslenen tüketicilere birincil tüketiciler,
- Birincil tüketicilerle beslenen tüketicilere ikincil tüketiciler,
- İkincil tüketicilerle beslenen tüketicilere üçüncül tüketiciler denir.
BESİN AĞI
- Ekosistemlerdeki bir canlı birden fazla besin zincirinin üyesi olabilir.
- Birden fazla besin zincirinin yer aldığı beslenme ağı BESİN AĞI olarak adlandırılır.
- Üretici canlılar besin ağlarının ilk elemanıdır.
Bir canlı farklı besin zincirlerinde farklı trofik düzeylerde olabilir Yukarıdaki besin ağında;
1. besin zincirinde : meşe palamudu–sincap–yılan–atmaca
2. besin zincirinde : dut ağacı–ipek böceği–karga–yılan–atmaca
şeklinde farklı besin zincirleri gözlenebilir.
Buna göre yılan;
1.besin zincirinde, 3. trofik düzeyde yer alırken,
2. besin zincirinde, 4. trofik düzeyde yer alır.
♦Besin piramidinde yukarı doğru gidildikçe birey sayısı azalır, bireylerin vücut büyüklüğü artar.
BESİN PİRAMİDİ
♦Bir besin zincirinin üretici basamağından başlayarak son tüketici basamağına kadar dikey dizilimine besin piramidi adı verilir.
- Besin piramidinin ilk basamağında üreticilerdir.
- Besin zincirinde üreticilerle beslenen tüketicilere birincil tüketiciler,
- Birincil tüketicilerle beslenen tüketicilere ikincil tüketiciler,
- İkincil tüketicilerle beslenen tüketicilere üçüncül tüketiciler denir.
- Besin piramidinin en altında daima ototroflar, diğer basamaklarında heterotroflar bulunur.
- Saprofitler ise belirli bir basamakta bulunmaz, her basamağa etki edebilirler.
TROFİK DÜZEY ( Beslenme Basamağı ): Canlının besin zincirinde bulunduğu her bir basamağa o canlının “ TROFİK DÜZEY ” denir.
- Besin piramidinin I .trofik düzeyinde üreticiler bulunur.
- Diğer trofik düzeylerde tüketiciler bulunur.
- Birincil tüketiciler ( II. Trofik düzeydekiler) kesinlikle “ OTCUL” dur.
- İkincil tüketiciler , ( III. Trofik düzeydekiler) “ ETÇİL ” dir.
- Besin piramidin de ikinci tüketiciden sonraki diğer tüketiciler “ HEM ETÇİL HEM OTÇUL “ olur.
- Ayrıştırıcılar üreticiden besin piramidinin en tepesine kadar olan tüm tüketicilerin ölü ve organik atıklarıyla beslenir.
Biyokütle (Biyomas):
♦Her beslenme basamağındaki canlıların toplam organik madde ağırlığına (kuru ağırlığına) Biyokütle (Biyomas) denir.
♦Genellikle üretici biyokütlesinin yaklaşık %10’u bir sonraki beslenme basamağında bulunan birincil tüketiciye geçer.
» Biyokütle piramidinde, alt basamaktan (üreticilerden) yukarıya doğru çıkıldıkça toplam biyokütle de azalır.
Örneğin;
1000 kg lık havuç bitkisi ,onu yiyen tavşanlara yaklaşık 100 kg ( yani %10 unu) kazandırır.
Tavşanlardaki 100 kg lık biyokütle onunla beslenen tilkilere yaklaşık 10 kg kazandırırken tilkiyi yiyen kartla 1 kg kazandırabilir.
- Ekosistemdeki her canlının üretmiş olduğu organik maddeye Biyomas ya da Biyokütle denir.
- Besin piramidinde yukarı doğru gidildikçe Biyomas ( Biyokütle ) azalır.
ENERJİ AKIŞI:
Besin zincirindeki canlılar birbirleriyle beslenirken organik madde ile birlikte enerji de zincirin diğer üyelerine aktarılır. Buna ENERJİ AKIŞI denir
- Biyokütle, bir canlıdan diğer canlıya besin yolu ile aktarılır.
- Bu aktarım sırasında biyokütlenin ve biyokütle içindeki kimyasal bağda bulunan enerjinin yaklaşık %90’ı kaybolur.
- %10’luk bir kısmı canlı vücuduna katılabilir.
- Ekosistemdeki madde ve enerji akışı her beslenme düzeyinde azaldığından besin piramitleri elde edilir.
DİKKAT ET !!!
♦%90 lık bu kaybolan enerji canlıda ;
- Hücre bölünmesi,
- Aktif taşıma,
- Hareket,
- gibi metabolik aktivitelerde kullanılmış ve bir kısmı da, ISI olarak ortama verilmiştir .
♦Bu nedenle canlıdaki enerjini sadece %10 ‘ luk kısmı bir üst trofik düzeye geçer.
» Besin zincirinde bir üst basamağa enerjini yaklaşık %10 ‘u aktarılır. Buna “ %10 KURALI “ denir.
UNUTMA !
- Üreticiler, besin piramidindeki canlılar arasında en yüksek enerjiye sahip olan canlı grubudur.
- Besin piramidinde bir üst basamağa aktarılan enerjinin bir kısmı ısı şeklinde kaybedilir.
- Besin zincirinde bir üst basamağa enerjini yaklaşık %10 ‘u aktarılır. Buna “ %10 KURALI “ denir.
- Besin zincirinde bir üst basamağa enerjini yaklaşık %10 ‘u aktarılır.
Bu durumun nedenleri:
- Canlılar enerjinin bir kısmını metabolik faaliyetlerinde (hareket, biyosentez, hücre bölünmesi vb.) kullanmakta,
- bir kısmı ısı olarak açığa çıkmakta,
- bir kısmı da sindirilmeyen besinler içinde atılmaktadır.
Örneğin;
Tırtılın tükettiği bitkisel besinlerin 50 kcal si atıklar, 35 kcal si enerji (hücresel solunum) için harcamaktadır. Büyümeye katılan yani kendisi ile beslenen bir başka canlıya aktarabildiği 15 kcal dir. Aldığı enerjinin %15 ini biyokütle olarak depolayıp besin zincirinin bir sonraki halkasına aktarılmaktadır.
UNUTMA !
- Besin zincirindeki enerji akışı üreticiden tüketiciye doğru tek yönlüdür.
- Besin zinciri ne kadar uzunsa, enerji kaybı da o kadar çok olur.
- Enerji kaybını azaltmanın yolu besin zincirini kısaltmaktır.
HATIRLATMA
Besin piramidinde üreticiden tüketiciye doğru gidildikçe hem biyokütle hem de enerji miktarı azalarak ( % 10 ) aktarılır.
BİYOLOJİK BİRİKİM
- DDT (bir çeşit böcek öldürücü ilaç), siyanür, bazı ağır metaller ve radyoaktif maddeler gibi zararlı kimyasal maddeler vücuttan atılamayıp organizmaların dokularında birikir.
- Besin zincirinde üreticilerden tüketicilere doğru gidildikçe bu zararlı maddeler artarak zararlı konsantrasyon düzeyine ulaşabilir.
- Bu olaya BİYOLOJİK BİRİKİM denir.
Kısaca: Biyolojik Birikim ,Besin piramidinde üreticiden tüketiciye doğru çıkıldıkça canlı vücudunda biriken zehir miktarı artar.
- Besin zincirindeki bir basamakta bulunan canlılar, vücut büyüklükleri alt basamaktaki canlıya göre daha fazla olduğundan çok miktarda besin tüketirler.
- Bu nedenle besin zincirinde vücuttan uzaklaştırılamayan maddelerin birikimi yukarı doğru gidildikçe artar.
- Biyolojik birikiminin en fazla ve en yoğun olduğu basamak, besin zincirinin en üst basamağıdır.
Örneğin ;
Küçük bir dereye karışan ağır metallerden en az etkilenen fitoplanktonlar, en çok etkilenen ise küçük balıkları yiyen büyük balıklar ve sonrasında da büyük balıklarla beslenen hayvanlar ve insanlar olmaktadır.
♦Saprofit canlılar besin piramidinin her basamağında görev yapar.
NOT:
Organizmalarda biyolojik birikimin sebepleri, bu zararlı maddelerin;
- Yağda çözünerek yağ dokuda depo edilmesi,
- Canlı metabolizması tarafından kullanılamaması,
- Vücuttan atılamaması,
gibi özelliklere sahip olmasıdır.
UNUTMA / DİKKAT ET !
- Biyolojik madde birikimi besin piramidinde yukarıya doğru gidildikçe aktarılan , “ BİYOKÜTLE “ ve ” ENERJİ ” miktarının aksine azalmaz.
- Tam tersine besin piramidinde üreticiden tüketiciye doğru gidildikçe “ BİYOLOJİK BİRİKİM ” artarak aktarılır.
ppm:
- ppm (İngilizce: parts per million) milyonda bir birime verilen isimdir.
- Burada zehir miktarı birimi olarak kullanıyor.
- Herhangi bir karışımda toplam madde miktarının milyonda 1 birimlik maddesine 1 ppm denir.
- Derişim birimi olarak bilinir.
- Herhangi bir şeyin milyonda birini de ifade edebilir
DDT, yağ içerisinde çözünebilir bir madde olduğundan hayvanların dokularında birikir ve yoğunluğu, besin zincirindeki daha üsteki beslenme seviyelerinde artar.
ÖNEMLİ
ÖNEMLİ
SORU: Bir türün birey sayısı, içinde bulunduğu besin ağındaki diğer türlerin sayısını da etkiler mi?
- Ekosistemin biyotik faktörleri ekosistemin dengede kalmasını sağlar.
- Ekosistemde besin ve iklim şartlarının değişmesi, avcı sayısının azalması, kimyasal ilaçlar ile mücadele gibi
çeşitli sebeplerle besin zincirinin halkalarını oluşturan canlılardan herhangi birinin sayısı azalabilir. - Bu durumda canlılardan herhangi birinin sayısının artması ya da azalması o canlıyla beslenen veya o canlının beslendiği, aynı besin ağındaki diğer canlılar da olumlu ya da olumsuz olarak bu durumdan ETKİLENECEKTİR.
Örnek: Yukarıdaki karasal besin zincirinde 3. trofik düzeydeki “BÖCEKÇİL KUŞ” un herhangi bir sebepten dolayı nesli azalırsa;
1- Böcekçil kuşla beslenen “ Baykuş ” un sayısı da azalacaktır.
2- Böcekçil kuşun yediği “Otçul Böcekler” ise artık onunla beslenen kuş olmadığı için sayısı artacaktır.
3- Otçul Böceklerin sayısı artacağından daha çok bitki yiyeceklerdir. Dolayısıyla bitki sayısı azalacaktır.
KİLİTTAŞI TÜR
- Besin ağındaki türler ekosistemin dengesi açısından birbirine bağımlıdır ve bazı türler bütün sistem üzerinde diğerlerinden daha fazla etki gösterirler. Besin ağındaki bu özellikteki canlılar KİLİTTAŞI türdür.
- Kilittaşı türün yok olması besin zincirindeki diğer canlıların yok olması ya da azalmasına yol açar.
Örnek: Denizyıldızı popülasyonunun ekosistemden çıkarılması, midye popülasyonunun kontrolsüz artmasına neden olur ve diğer birçok türü uzaklaştırır.
Bir ekosistemde 1963 yılından 1973 yılına kadar yapılan gözlemlerde;
- Pisaster cinsine ait bir tür denizyıldızının varlığında, var olan tür sayısının stabil bir artış gösterdiği, yokluğunda
ise tür sayısında ani bir düşüş yaşandığı gözlenmiştir. - Bu durum, Pisaster cinsine ait bu tür denizyıldızının bu ekosistem için kilittaşı bir tür olduğunu göstermektedir.
- Ekolojik bakımından diğer türlere göre daha önemli etkilere sahip olan türlerdir.
- Bu türlerin ekosistemlerdeki yokluğu ya da sayılarının çok azalması ekosistemin dengesinin bozulmasına neden olur.
Örnek: Azot bağlayıcı bakteriler, mikoriza mantarlar ekosistemlerdeki kilittaşı türlerdir.
EK BİLGİ
BESİN ZİNCİRİ ÇEŞİTLERİ
1.Parazit Zincir:
Büyük canlılardan, küçük organizmalara doğru gider. Üreticilerden başlamak zorunda değildir.
Genellikle kısa besin zincirlerdir.
Örnek:
İnsan → Pire → Bakteri → Virüs
Köpek → Kene → Bakteri → Virüs
2. Saprofit Zincir:
Ölü organik maddelerden başlar ve bunlarla beslenen çürükçül (saprofit) canlılarla devam eder.
Doğrudan güneş enerjisine bağımlı değildirler.
Tabanı en geniş zincirdir.
Örnek:
Organik artıklar → Saprofit bakteriler (birincil tüketici) → Hayvansal tek hücreliler (ikincil tüketici) → Böcekler (üçüncül tüketici) → Balıklar (dördüncül tüketici)
3. Predatör Zincir:
Bitki tabanından başlar ve küçük organizmadan büyüğe doğru gider.
( 1.-2.-3. dereceli tüketici)
KONU TARAMA
1)Bir besin piramidinde aşağıdan yukarıya doğru gidildikçe aşağıdaki değişimlerden hangisi kesinlikle gerçekleşmez?
A) Biyomas miktarı azalır.
B) Birey sayısı artar.
C) Aktarılan enerji miktarı azalır.
D) Üreme hızı azalır.
E) Biyolojik birikim artar.
CEVAP: B
Açıklama:
A) Biyomas miktarı azalır. DOĞRU.
B) Birey sayısı artar . YANLIŞ . ( Bir besin piramidinde aşağıdan yukarıya doğru gidildikçe birey sayısı AZALIR.)
C) Aktarılan enerji miktarı azalır. DOĞRU.
D) Üreme hızı azalır. DOĞRU.
E) Biyolojik birikim artar. DOĞRU.
2) Aşağıda bir ekosistemdeki besin zinciri verilmiştir.
Bu ekosistemde çekirge sayısının artması sonucunda;
I. Bitki sayısı azalır.
II. Fare sayısı artar.
III. Kartal sayısı azalır.
verilen olaylardan hangisi meydana gelir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
CEVAP: D
Açıklama:
Çekirge sayısının artmasının artması bitki sayısını AZALTACAKTIR.
Çekirge sayısı artarsa onla beslenen kurbağa sayısı da ARTAR.
Kurbağa sayısı artarsa onla beslenen yılan sayısı da ARTAR.
Yılan sayısı artarsa onla beslenen kartal sayısı da ARTAR.
Buna göre;
I. Bitki sayısı azalır. DOĞRU.
II. Fare sayısı artar. DOĞRU.
III. Kartal sayısı azalır. YANLIŞ. Kartal sayısı da artar.
3)Aşağıda bir ekosistemdeki besin ağı verilmiştir.
Besin ağındaki canlılar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenemez?
A) K, ışıkta organik madde üretebilmektedir.
B) L, otçuldur.
C) M, II. trofik düzeydedir.
D) N deki biyolojik birikim L den fazladır.
E) T, her trofik düzeyde bulunabilmektedir.
CEVAP: C
K ve T’ nin arasındaki çift yönlü ok ,karşılıklı madde alış verişi olduğunu gösterir.
K’ nın T’ nin dışında tek yönlü olarak L ve M ye madde vermesi ancak almaması K ‘nın ototrof olduğunu gösterir ,
tüm canlıların beslenmesini sağladığı için.
T’ nin hem ototrof canlı ile karşılıklı madde alış verişi hem de diğer tüm canlılardan ok yönünün kendisine doğru madde akışı olması T’ nin saprofit canlı olduğunu gösterir.
L ototrofla beslendiği için otçul olduğu söylenebilir.
M sadece otçul L canlısıyla beslenmesi etçil olduğunu gösterir.
N’ nin hem K ototrofu hem de l otçul hayvanıyla beslenmesi hepçil olduğunu gösterir.
K, üretici olarak I. trofik düzey, L, II. Trofik düzeyde , M, III. trofik düzeyde olduğu söylenebilir.
A) K, karanlıkta organik madde üretebilmektedir. DOĞRU. ( K üretici olarak fotosentez yapan bir canlıdır. Dolayısıyla ışıkta organik
madde üretebilir. )
B) L, otçuldur. DOĞRU.
C) M, II. trofik düzeydedir. YANLIŞ. M canlısı , III. TROFİK DÜZEYDEDİR.
D) N deki biyolojik birikim L den fazladır. DOĞRU.
E) T, her trofik düzeyde bulunabilmektedir. DOĞRU.
SORU 4. Aşağıda bir deniz ekosisteminde, numaralarla belirtilen 10 farklı canlı türünden oluşan bir besin ağı gösterilmiştir.
Bu besin ağında trofik ilişkiler, hangi canlının diğerinin besinini oluşturduğunu gösteren bağlantı oklarıyla ifade edilmiştir.
Bu besin ağı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) 1 numaralı canlılar, fitoplanktonik organizmalar olabilir.
B) 4 numaralı canlı türüne ait bireyler otçuldur.
C) Bu besin ağında omnivor özellikte bir canlı bulunmamaktadır.
D) Bu besin ağındaki besin zincirlerinin uzunlukları birbirinden farklı olabilir.
E) Ortama karışan toksik bir maddenin, görece olarak en fazla 10 numaralı canlıda birikmesi beklenir.
Cevap: C
A) Denizel ekosistemin üreticileri Fitoplankton olabilir. 1 numara kimseden besin almıyor. O zaman Fitoplankton olabilir.
B) 4 numara sadece 1’den besin alıyor. O zaman otçuldur.
C) 2 numaralı canlı hem 1’den hem de 4’den besin alıyor. O zaman hem etçil hem de otçul (omnivor) olur.
D) Çok sayıda besin zincirinden oluşan bir besin ağı var. Farklı uzunlukta besin zincirleri de vardır.
E) Besin zincirlerinin son tüketicisi 10’dur. En fazla biyolojik birikim 10’da olur.
SORU 5. Şekildeki biyokütle piramidine göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Üreticilerin toplam kütlesi, birincil tüketicilerin toplam kütlesinden fazladır.
B) Üçüncül tüketiciler biyolojik birikimin en fazla olduğu gruptur.
C) Bir trofik düzeyden bir üst düzeye geçerken aktarılan enerji azalmaktadır.
D) İkincil tüketicilerin birey sayısı, üreticilerden daha azdır.
E) En büyük vücuda sahip bireyler, her zaman piramidin tepesinde yer alır.
Cevap: E
A) Üreticilerin toplam kütlesi en fazladır.
B) Son halkada biyolojik birikim en fazladır.
C) Besin zincirinde aktarılan enerji azalır.
D) Birey sayısı tabandan yukarı çıktıkça azalır.
E) Tepeye çıktıkça genellikle vücut büyüklüğü artar. Ancak ot-fil-leş kargası gibi besin zincirlerinde bu durum geçerli değildir.
SORU 6. Aşağıda bir ekosistemdeki 6 türü içeren besin ağı şematize edilmiştir. (Türler arasındaki oklar bu ekosistem içindeki beslenme ilişkilerini göstermektedir.)
Buna göre, bu besin ağındaki türlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) K üretici türdür.
B) L, M, N otçul (herbivor) türlerdir.
C) P karışık beslenen (omnivor) bir türdür.
D) R türü ayrıştırıcıdır.
E) P türündeki biyolojik birikim, N türündekinden daha fazladır.
Cevap: C
K canlısı besin zincirinde üretici R ise ayrıştırıcıdır. L, M, N sadece K’den besin alıyor.
Bu durumda otçuldur. P canlısı K dan besin almıyor.
Otçullarla besleniyor.
Bu durumda P etçildir.
Omnivor değil.
SORU 7. Bir ekosistemde; ölü hayvan kalıntıları (leş) ile beslenen akbabaların sayılarının azaldığı, yumurtadan çıkan yavrularda ölüm oranının arttığı ve popülasyonunun yok olma girdabına yaklaştığı gözlenmiştir.
Akbaba popülasyonunun yok olma girdabına sürüklenmesine;
I. tarım ürünlerine ve ağaçlara zarar veren böceklere karşı kimyasal mücadele yapılması,
II. otla beslenen hayvanların sayısının artması,
III. ayrıştırıcı organizmaların sayısının artması,
IV. popülasyon içerisindeki genetik çeşitliliğin azalması
durumlarından hangileri neden olmuş olabilir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve IV D) II ve III E) I, III ve IV
Cevap: C
Bu duruma yapılan kimyasal mücadele ile yumurtadan çıkan yavru sayısı azalmasından dolayı genetik çeşitliliğin azalması neden olmuştur.
SORU 8. Bir ekosistemde, otçul hayvan türlerinden birinin soyu tükenirse bu ekosistemde aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi beklenir?
A) Bitki tür çeşitliliğinin artması
B) Ekosistemde üretilen organik madde miktarının azalması
C) Bitki tür çeşitliliğinin azalması
D) Otçul hayvanlar arasında besin rekabetinin azalması
E) Etçil hayvan tür çeşitliliğinin artması
Cevap: D
Otçul hayvanlardan birisi besin zincirinden ayrılırsa, otçullar arasındaki besin rekabetinin azalması beklenir.
SORU 9. Bir ekosistemde besin zinciri aşağıdaki şemada gösterildiği gibidir.
Şemada oklar, besin kaynağı olan gruptan besin alan gruba doğru çizilmiştir.
Buna göre, üretici, birincil tüketici, ikincil tüketici ve ayrıştırıcı canlı grupları, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Cevap: E
Besin zincirinde M üreticidir. Çünkü sadece ayrıştırıcı olan N’den besin alıyor. M’den beslenen K birincil, L ise ikincil tüketicidir.
KONU BİTTİ.
Bir yanıt yazın